-
1 заплатить головой
-
2 завзятый
-
3 налечь
сов.1) ( на кого-что) [өстенә] яту, таяну, басу, этү2) перен. ( на что) тырышу, тырышып...а башлау -
4 отвечать
-
5 поплатиться
сов.(чем и без доп.) җәзасын күрү, кирәген алу; түләү -
6 чёрт ногу сломит
шайтан аягын сындырыр, башың белән кереп батырсың -
7 на-
1) фигыльләр ясый; аның мәгънәләре татар теленә түбәндәгечә тәрҗемә ителәа) "бәрелү" фигыле ярдәмендәб) "өстенә", "күп булып", "бик күп" сүзләре ярдәмендә яки төп фигыльне тәрҗемә итү юлы беләннамёрзнуть — [өстенә] кату, күп булып кату
насохнуть — [өстенә] ябышып кибү
в) "берникадәр", "күп итеп", "бик күп" сүзләре, шулай ук "кую" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендәнабрать ягод — ( берникадәр) җиләк җыю
настирать белья — ( берникадәр) кер юып кую
г) "бик яхшы", "бик әйбәт", "яхшылап", "әйбәтләп", "яхшы гына", "әйбәт кенә" сүзләре, шулай ук "кую" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендәд) "-ся" кисәкчәле фигыльләр белән килгәндә, "туйганчы" сүзе яки "...ып тую" формасы ярдәмендәнаговориться — туйганчы сөйләшү, сөйләшеп тую
наслушаться — туйганчы тыңлау, тыңлап тую
е) "акрын гына" сүзләре ярдәмендәз) фигыльнең тәмамланган төр формасын ясаганда, төп фигыль белән яисә "чыгару" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә тәрҗемә ителәнапечатать — бастыру, бастырып чыгару
2) сыйфатлар ясый: бу очракта аның мәгьнәләре изафә ярдәмендә яки "...га тага (тагыла) торган", "...га элә (эленә) торган" сүзләре белән белдереләнагрудный — күкрәк...ы, күкрәккә тага торган
3) исемнәр ясыйнарукавник — җиңсә, беләксә
набалдашник — сакма, таяк чукмары, таяк башы
накрепко — нык итеп, ныклап; катгый рәвештә, кискен рәвештә
настрого — каты итеп, катгый рәвештә
насухо — коп-коры итеп, коп-коры булганчы, корытканчы
-
8 соображать
несов.1) ( что) (понимать) аңлау, төшенү; башы эшләү, фикер йөртә алу2) разг. ( быть сообразительным) башлы (зирәк, аңлы) булу, тиз аңлап (төшенеп) алу, фикер йөртә белү3) (в чём и без доп.), разг. ( быть сведущим) белү, мәгълүматы булу, аңлау -
9 только
1) частица огранич. бары, нибары, фәкать, гына, тик... гына2) союз временной белән, белән үк,...кач үк,...гач такак только доедешь, напиши нам — барып җиткәч үк безгә яз
3) союз против. әмма, ләкин, тикя пойду, только не сейчас — мин барам, ләкин хәзер түгел
4) частица усил. (с "бы" выражает желание) гына... инде5) частица усил. гына6) нареч. (ещё, пока ещё) гына әле, генә7) нареч. ( совсем недавно) әле генәтолько приехал, а уже тянет домой — әле генә килдем, ә өйгә кайтасы килә
•- только что -
10 альфа
жальфа и омега (чего) — башы һәм ахыры; барсы да тулысы белән
-
11 уйти
сов.1) ( отправиться) китү, чыгып китү2) разг. ( уволиться) чыгу, китү, ташлау3) (спастись, избежать) качу, качып котылу4) перен. үтү, узу, үтеп китү, вакыт үтү5) ( на что), разг. китү, кереп китү, тотылу, тотылып бетү6) ( во что) керү, батып керү7) перен. ( во что) чуму, [тулысынча] бирелү, күмелү, бату8) ( вытечь) ташу, ташып чыгу, ташып түгелү9) ( о часах) алга китү- недалеко уйти
- уйти вперёд
- уйти в себя
- уйти из жизни
- уйти на дно
- уйти ни с чем
См. также в других словарях:
урта — и. 1. Нәр. б. кырыйларыннан, очларыннан азмы күпме тигез ераклыктагы урын; нәрсәнең дә булса үзәге. с. Кырыйлардан бертигез ераклыктагы ике нокта, сызык, әйбер арасына урнашкан 2. Нин. б. вакытның башы белән азагы арасындагы өлеше. Нәр. б.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өс — (ӨСТЕ) – 1. Нәр. б. өслеге 2. Нәр. б. югарыгы өлеше. с. Югарыгы, өске 3. Сөтнең югарыгы өлешендә җыела торган куе һәм майлы утырмасы 4. Капкач 5. Нәрсәдән дә булса югары урнашкан пространство, ара Идел өстен яңгыратып 6. Нәр. б. тышкы ягы, тышкы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төртү — 1. Берәр нәрсәнең очлы башы белән орыну, җиңелчә кадау. Кем. б. игътибарын берәр нәрсәгә юнәлтү яки ишарә итү өчен аңа акрын гына кагылу 2. Берәр нәрсәне икенче нәрсәгә тидерү, терәү 3. күч. (Башны) түбәнгә ию, аска карау 4. күч. Ятышсыз, авыр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пута — диал. 1. Гадәттә озынча тукыма кисәгеннән торган билбау; кушак 2. Түбә тактасының түбәнге башы белән кәрниз арасына кадаклана торган юка агач … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кысла — Башы янында кыскычлары булган, кабырчык белән капланган, умырткасыз төче су хайваны … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
орчык — 1. Кул белән җеп эрләү өчен бер башы тупыйк, икенче башы нечкә очлы, ә уртасы юантык итеп эшләнгән агач таякчыктан торган корал 2. Төрле механизмнарда, җайланмаларда әйләнү күчәре хезмәтен үти торган кендек. ОРЧЫК СӨЯК – Кешедә беләк сөякләренең… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
баш-аяк — җый. 1. Бөтен гәүдә, сан 2. Суелган малның башы һәм аяклары (түбән сортлы ит). БАШЫ АЯГЫ БЕЛӘН – Бөтен барлыгы, җаны тәне белән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иртә — 1. Тәүлекнең бер өлеше, көннең беренче сәгатьләре, көннең башы 2. күч. Берәр нәрсәнең башлангыч чоры, башы гомер и. се 3. рәв. Иртә белән, иртән, иртәнге сәгатьләрдә. с. Иртәнге и. чәйгә берәр нәрсә... 4. Иртәлек пионер и. е 5. рәв. Гадәти,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хәтле — бәйл. 1. Юнәлеш килешендәге исемнәр белән бергә эш, хәрәкәтнең башкарылу, таралу, урнашу чиген күрсәтү өчен кулланыла. Берәр әйберне башкадан аерып торган араны, ераклыкны күрсәтү өчен кулл. 2. Эш хәлнең вакыт, сан чиген күрсәткәндә кулл. Саннар… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ат — I. 1. Кешеләр йөртү һәм йөк ташу өчен файд. торган йорт хайваны, эре терлек 2. Ат башлы шахмат фигурасы 3. Юан бүрәнәне күн белән тышлап, дүрт аякка ныгытылган гимнастика җайланмасы. АТ БАШЫ – 1) Тарантаста кучер утыра торган урын 2) Ат йөртүче.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җиткезү — 1. Нин. б. бер чиккә якынайту, шул чиккә кадәр сузу (озынча әйбернең бер башы тур.). Билгеле бер күләмгә тутыру. Нин. б. бер халәткә китерү, күңелсез хәлгә кую, авыр кичерешләргә тарыту үләр хәлгә җ. 2. Билгеле бер срокка сузу, бетерми саклап… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге